خان داداش! زن فمینیست بگیر!

سلام

فکر کنم حدود یک سال پیش بود که با پروانه آشنا شدم. البته این آشنایی هیچ گاه به دوستی منجر نشد و صرف آشنایی موند. پروانه همسایه یکی از دوست هام به اسم مهساست. پارسال که برای دخترش تولد گرفته بود و من و پسرک دعوت بودیم اون جا دیدمش، بعد از جشن وقتی مهمونی خلوت تر شد و بچه ها داشتند با اسباب بازی هاشون توی اتاق بازی می کردند، ما هم شروع کردیم به صحبت کردن. اصلا یادم نیست که در مورد چی صحبت می کردیم ولی چیزی که دقیق و واضح در ذهنم نقش بسته نظری بود که درباره زنان داشت. راستش نمی دونم چی شد بحث به این جا رسید ولی پروانه با اون حالت مغرورش یک ابرویی بالا انداخت و گفت: «وا! زنی گفتند! مردی گفتند! معلومه که کار خونه وظیفه زنه! وظیفه زنه کارهای بچه را بکنه از اون طرف هم وظیفه مرده بیرون کار کنه و پول بیاره!» راستش نه تنها من بلکه بقیه مهمون های دیگه مهسا هم از لحن و حالت صحبتش و مخصوصا تاکیدی که روی کلمه وظیفه داشت خوشمون نیومد! زیاد وارد بحث نشدیم باهاش چون پیدا بود اهلش نیست! ولی یادمه همه یک جورایی نسبت به این کلمه وظیفه اعتراض کردند و درباره همکاری و ... صحبت کردند!

گذشت تا چند روز پیش برای کار مهمی زنگ زدم خونه مهسا. نبود، بعد از نیم ساعت خودش زنگ زد که با پروانه رفته بودم مزون و نبودم. بعد با لحنی از تعجب و دلخوری که از شخصیت مهربون و ملایم مهسا بعید بود گفت که پروانه برای چه چیزهای غیر ضروری و عجیبی چه رقم های عجیب تری پرداخت کرده! بعد گفت سر راه برگشت از تهیه غذای ایکس که جدید باز شده دو پرس غذا گرفته و برگشتند خونه. توی راه گفته که الان دو هفته است که این تهیه غذا را پیدا کردم و دیگه هر روز ازش غذا می گیرم و توی این دو هفته اصلا دست به گاز نزدم و حتی یک تخم مرغ هم نپختم!!! به مهسا گفته بود که آدرس بهترین تهیه غذاها را می دونه و اگه اون هم می خواهد می تونه بهش بده!!! مهسا ادامه داد پروانه توی خونه دست به هیچ کاری نمی زنه! هیچ تمیزکاری نمی کنه! می گذاره خونه این قدر کثیف بشه که دیگه نشه توش راه رفت بعد زنگ می زنه و تمیزکار میاد و همه جا را تمیز می کنه! با تعجب گفتم پس پروانه چه می کنه؟! سر کاری، جایی میره؟! گفت نه! یا همه اش تلویزیون می بینه یا با موبایلش بازی می کنه و یا همه اش دنبال خرید و این برنامه هاست!!! راستش اگه مهسا و شخصیتش را نمی شناختم حس می کردم از روی غرض ورزی و حسادت داره این حرف ها را می زنه و باور نمی کردم. بعد با تعجب همراه با تهوع گفتم پس با اون حرف هایی که درباره وظیفه می زد و این ها چی؟! لابد از اون هایی است که فکر می کنه وظیفه زن یک چیز دیگه است و ... مهسا من من کرد و گفت نه تا اون جایی که من اطلاع ندارم به اون هم اعتقادی نداره! دیگه واقعا گیج شده بودم: پس از زندگیش چی می خواهد و چه می کنه؟! وضع دخترش هم که اون جوره و براش وقت نمی گذاره! کار هم که نمی کنه! فعالیت خاصی هم که نداره پس چه هدفی از زندگیش داره؟! (دخترش تو مدرسه دختر مهساست و خوب مشکلات انضباطی و درسی داشت طفلک)

گوشی را که گذاشتم به فکر فرو رفتم! من همیشه خودم را یک زن فمینیست میانه رو می دونستم. کسی که به برابری و عدالت معتقد بود و هست. از بدو تولد. برای دیدن ارزش ها و توانایی هام جنگیدم و هیچ وقت به دنبال راحت طلبی نبودم. چیزی را ناعادلانه نخواستم. بارها و بارها به خانواده و همسرم گفتم که چه اعتقاداتی داشتم و گاهی فهمیده نشدم! گفتم برابری باشه. گفتم دوست دارم نظرم پرسیده بشه. گفتم رییس نمی خواهم و همراهی می خواهم و همراهی می کنم! گفتم دوست ندارم فرمان بردار صرف باشم. دوست دارم برای هم کاری دلیل بیان بشه و مشورت صورت بگیره. دوست دارم برابر دیده بشم و...

ولی در عمل زنی با این عقاید چون من چه جوری رفتار کرده؟!

به خاطر باورم به برابری و عدالت وقتی همسرم بیرون کار می کرد و زمانی که من در خانه بودم و هستم همه کارهای خونه را من به عهده گرفتم. خیلی کارهایی را کردم که شاید یک عده از زنان اون ها را مردونه بدونند. به یاد ندارم به جز دو بار اونم برای خونه تکونی عید تمیزکار خونه ما اومده باشه چون این باور را داشتم وقتی خودم وقتش را دارم این خونه کوچک را مرتب کنم چرا باید خرج اضافی بکنم؟! (ولی لزوم استفاده از تمیزکار وقتی نیازه را انکار نمی کنم!) همیشه سعی کردم تحت هر شرایطی خودم تو خونه یک غذایی درست کنم. هر هفت روز هفته حتی وقتی هفت و هشت شب رسیدم خونه، خودم غذا را درست کردم و یا از قبل به فکرش بودم! شاید ماهی بیشتر از یک بار هم برای شام بیرون نرفتیم! هیچ وقت خرج اضافه به همسرم تحمیل نکردم. به خاطر عقایدم زیاد دنبال مد و تغییر مداوم ظاهر خودم و خونه نبودم. سعی می کردم، مخصوصا اوایل زندگیمون که قسط های وام داشتیم ملاحظه همسرم را بکنم و ازش چیزی نخواهم که بهش فشار بیاد. جاهایی که لازم بود برای زندگیم جنگیدم و از سرمایه خودم توی زندگی خرج کردم. سعی کردم با همسرم همفکری کنم و نظراتی بدهم که به نفع زندگیمون باشه. به جرات می تونم بگم هیچ وقت ظاهر بین نبودم، چشم و هم چشمی نکردم، نخواستم زندگیم جوری باشه که زندگی دخترخاله ها یا فامیلم اون جوری است و ظواهر زندگی برام مهم نبوده و سعی کردم عمیق تر بیندیشم...

حالا که فکر می کنم زن هایی چون من به خاطر عقایدشون و باورهاشون بارها محکوم شدند به مردستیزی! در حالی که در عمل در کنار مردهامون بودیم. ما محکوم شدیم که وظایف سنتی زنان را انجام نمی دهیم در حالی که ما باور داشتیم این کارها وظیفه ما نیست. وظیفه هیچ کس نیست ولی به حکم انسانیت خیلی کارها را حتی بیشتر از اونی که عرف و سنت و ... برای زن تعریف کرده بود، انجام دادیم. ما باور داشتیم که زن و مرد برابرند و به خاطر این باور همپای همسرانمون قدم برداشتیم و برای زندگی تلاش کردیم و تصور نکردیم که وظیفه اون هاست که چند شیفت کار کنند تا ما فلان لباس را بپوشیم و فلان جواهر را بیاندازیم! ما خواستیم نظراتمون، عقایدمون، استعدادها و توانایی هامون دیده بشه، ما با وانمود کردن این که ضعیفیم و قدرت نداریم سعی نکردیم با سیاست و فریبکاری و ... از طرق غیرمستقیم به اهدافمون برسیم. ما روراست بودیم و رو بازی کردیم. خواسته هامون را واضح گفتیم. کلک نزدیم. الکی نگفتیم چشم و زیر آبی کار خودمون را بکنیم. ما خودمون را ضعیف نشون ندادیم و الکی اشک و آه و ناله نکردیم! الکی ناز نکردیم تا حس قدرت کاذب در طرف مقابلمون القا بشه و بعد ازش سواستفاده بکنیم. ما روراست بودیم.

ولی راستش به خاطر چیزی که بودیم و هستیم و باور داشتیم و داریم بارها مورد حمله قرار گرفتیم.

الان که فکرش را می کنم، شاید عده ای از مردان به جای همراهی و حمایت، به جای روراستی و برابری، به جای چیزی که در اصل و در عمل از این عقیده و باور زنان به دست میارند. دوست دارند یک حس برتری و قدرت داشته باشند. هر چند کاذب باشه! دوست دارند فکر کنند این وظیفه زنه و یا زن ها نیاز دارند تحت سرپرستی اون ها باشند حتی اگه در عمل این گونه نباشه. دوست دارند چند شیفت کار کنند و به گونه ای اذیت بشند ولی حس کنند که خودشون قدرت اول را دارند و همه چیز را می دونند. دوست دارند حس کنند تصمیم گیرنده نهایی خودشونند حتی اگه تصمیم ها و انتخابات نادرستی بگیرند و ...

نمی دونم شاید!

ولی فکر کنم باید با برادرم حرف بزنم! باید بهش بگم! با وجود همه این حرف ها اگه زنی می خواهی که همراه و هم پات باشه و ازت توقع و انتظار بی جا نداشته باشه و شرایطت را درک کنه برو و با یک زن واقعا فمینیست ازدواج کن! *

* پیرو پستی که شهریور 91 نوشتم، این عنوان را انتخاب کردم!

پیوست: یک نامه برای خان داداش نوشتم و درباره ازدواج و این که چه طور طرف مقابل را ببینه و بسنجه و ... تا بهتر انتخاب کنه نوشتم، وسوسه شده بودم قسمتی از نامه را بگذارم تو وبم ولی در آخر ترجیح دادم چیزی باشه فقط بین من و خان داداشم!